ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಎಂದರೇನು

ಮಾನವನು ತನ್ನ ಪೂರ್ವಜರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯುವ, ಹಿಂದಿನ ಸಮಾಜದ ಜೀವನಶೈಲಿ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಧರ್ಮ, ರಾಜಕೀಯ, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲಾ ಪರಂಪರೆ, ನಂಬಿಕೆ, ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಬದುಕನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಲಂಬಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ವಿಜ್ಞಾನ ಶಾಖೆಯೇ ಪುರಾತತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರ. ಈ ಪುರಾತತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ತಜ್ಞರು ಬಳಸುವ ಮೂಲಗಳು, ದಾಖಲಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಣಿಕೆಗಳನ್ನೇ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕವೇ ನಾವು ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ತಮ್ಮ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದದ್ದೇ ಎಲ್ಲವಲ್ಲ, ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳೇ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿದ್ದು, ಹೊಸ ದಿಕ್ಕು ನೀಡಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಅಪಾರವಾಗಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಎಂದರೇನು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸುವಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸದ ಅಂತಃಸತ್ವವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಎಂದರೆ ಪುರಾತನ ಕಾಲದ ಜನರು ಬಳಸಿದ, ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಅಥವಾ ತಮಗೆ ಸೇರಿದ್ದ ವಸ್ತುಗಳು. ಈ ವಸ್ತುಗಳು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ, ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದವು, ನಾಶವಾಗದೆ ಉಳಿದ ಕಟ್ಟಡಗಳು, ಶಿಲ್ಪಗಳು, ಶಾಸನಗಳು, ನಾಣ್ಯಗಳು, ಪೀಠಿಕೆಗಳು, ಶಿಲಾಮೂರ್ತಿಗಳು, ಮಣ್ಣುಮೇಲಿನ ಅಥವಾ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ಜನನಿಧಿಗಳು ಎಲ್ಲವೂ ಪುರಾತತ್ವದ ಆಧಾರಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಪುರಾತತ್ವಜ್ಞರು ಆಗಿನ ಕಾಲದ ಸಮಾಜದ ತಾತ್ವಿಕತೆ, ಜೀವನ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳನ್ನು ಸಮೂಹವಾಗಿ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಬಹುದು. ಪ್ರಥಮವವಾಗಿ, ಭೌತಿಕ ಆಧಾರಗಳು. ಈವರೆಗಿನ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿರುವ ಮನೆಮನೆಗಳ ಅವಶೇಷಗಳು, ಕೋಟೆಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ಮಣ್ಣುಮೇಲಿನ ಗಾತ್ರದ ರೂಪಾಂತರಗಳು, ಪುರಾತನ ಕಾಲದ ರಸ್ತೆಗಳು, ಬಾವಿಗಳು, ಕುಡಿಕೆನೀರು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಮತ್ತು ಇತರ ನೆಲಮಟ್ಟದ ಆಧಾರಗಳು ಈ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಶಾಸನಗಳು ಮತ್ತು ನಾಣ್ಯಗಳು ಪುರಾತತ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಖಚಿತವಾದ ಆಧಾರಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ, ತಳಗುಂದ ಶಾಸನ, ಐಹೊಳೆ ಶಾಸನ ಇತ್ಯಾದಿ ಶಾಸನಗಳು ನಾವಿನ್ನೂ ಪಾಠಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಓದುವ ಇತಿಹಾಸದ ಮೂಲ ಆಧಾರಗಳಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಆಡಳಿತ, ಧರ್ಮಪಾಲನೆ, ದಾನ ಕಾರ್ಯಗಳು, ಸಮಾಜದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ನಾಣ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಆ ಕಾಲದ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ವ್ಯಾಪಾರದ ಜಾಲ, ರಾಜರ ಅಧಿಕಾರ ಪ್ರದೇಶ, ಧಾತುಗಳ ಬಳಕೆ, ಕಲೆಯ ಮಟ್ಟ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಊಹಿಸಬಹುದು.

ಮೂರನೆಯದಾಗಿ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಧಾರಗಳು ಅಥವಾ ಕಲಾ ಪರಂಪರೆ. ಈ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಪಕಲಾ, ಚಿತ್ರಕಲಾ, ನೃತ್ಯಶೈಲಿ, ದೇವಾಲಯ ವಿನ್ಯಾಸ, ಪ್ರತಿಮೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಶೈಲಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಬದಾಮಿ, ಐಹೊಳೆ, ಪಟ್ಟದಕಲು, ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳ ಮೊದಲಾದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯು ಆ ಕಾಲದ ತಾಂತ್ರಿಕತೆ, ಕೌಶಲ್ಯ, ಧರ್ಮೀಯ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಸ್ಪಷ್ಟ ಸಾಕ್ಷ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ರಚನಾ ಮಾದರಿ, ಕಲ್ಲಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ, ಶೈಲಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟತೆ ಇವುಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪುರಾತತ್ವಜ್ಞರು ಆಗಿನ ಕಾಲದ ಜನರ ಜ್ಞಾನಮಟ್ಟ, ನಂಬಿಕೆ, ದೇವಪೂಜಾ ಪದ್ಧತಿ, ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳ ಉಪಯೋಗ ಕೇವಲ ಇತಿಹಾಸ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಿಲ್ಲ. ಇವು ಆಧರಿಸಿ ಹಲವು ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕತೆ ಎಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿತು, ಎಷ್ಟು ವರ್ಷ ಹಿಂದಿನದು, ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಎಷ್ಟು, ಅದರ ಉಳಿದ ಕಲಾತ್ಮಕ ಮಾದರಿಗಳು ಎಂತಹವು, ಜನರು ಹೇಗೆ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದರು, ಅವರು ಕೃಷಿಗೆ ಬಳಸಿದ ಸಾಧನೆಗಳು ಏನೆಂಬುದನ್ನು ಪುರಾತತ್ವ ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಪುರಾತತ್ವದ ದೃಷ್ಟಿಕೋಣವು ವ್ಯಕ್ತಿಪರವಾದ ಅಥವಾ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕವಾದದ್ದು ಅಲ್ಲ ಅದು ನಿಖರವಾದ ಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಪುರಾತತ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುತ್ತವೆ. ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆಯು ದೇಶದ ವಿವಿಧೆಡೆ ನಡೆಸಿ, ಅನೇಕ ಪುರಾತನ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದೆ. ಈ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿ, ಅವು ಯಾವ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದವು ಎಂಬುದನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕಾರ್ಬನ್ ಡೇಟಿಂಗ್ ವಿಧಾನ, ಥರ್ಮೋಲುಮಿನೆಸೆನ್ಸ್, ಸ್ಟ್ರಾಟಿಗ್ರಫಿ ಇಂತಹ ಪದ್ದತಿಗಳ ಮೂಲಕ ವಸ್ತುಗಳ ವಯಸ್ಸು ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ಮೂಲ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅರ್ಥಾತ್, ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ನಮಗೆ ಕೇವಲ ಪುರಾತನ ಕಾಲದ ಬದುಕನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಇವು ನಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೆಳೆದೊಡೆಯ ಮೂಲಗಳು. ಇತಿಹಾಸ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ ಅಕ್ಷರಗಳು ಈ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳಿಲ್ಲದೆ ಶೂನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶಾಸನವಿಲ್ಲದೆ ಪಾಠವಿಲ್ಲ, ಶಿಲ್ಪವಿಲ್ಲದೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ನಿರೂಪಣೆಯಿಲ್ಲ, ನಾಣ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಚಿಂತನೆ ಇಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಜೀವ ನೀಡುವ ಅಸ್ತಿತ್ವಗಳೆಂದೇ ಹೇಳಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಇಂದು ನಾವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಮೌರ್ಯ, ಗುಪ್ತ, ಚಾಳುಕ್ಯ, ಪಲ್ಲವ, ಹೊಯ್ಸಳ, ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವೆವು. ಒಂದು ಪೀಠಿಕೆಯ ಶಾಸನ ಅಥವಾ ದೇವಾಲಯದ ಶಿಲ್ಪವನ್ನೂ ಸರಿಯಾಗಿ ಓದುತ್ತಾರೆಂದರೆ, ಪೂರ್ತಿ ಕಾಲಘಟ್ಟವನ್ನೇ ಮತ್ತೆ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣ ಮಾಡುವಂತಹ ಶಕ್ತಿಯಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಅಂದರೆ ಕೇವಲ ಪುರಾತನ ವಸ್ತುಗಳು ಅಲ್ಲ, ಅವು ನಮ್ಮ ಭಾಷೆ, ಧರ್ಮ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಕಲೆಯ ನೆಲೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ ನಿಜವಾದ ದರ್ಪಣಗಳು. ಇವುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಮಾತ್ರ ಇತಿಹಾಸದ ಸಂಪೂರ್ಣತೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಎಂದರೇನು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಕೊಡುವಾಗ, ಅದು ಕೇವಲ ಶಾಸ್ತ್ರವಲ್ಲ, ನಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪುರಾತತ್ವ ಎಂದರೆ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದ ತತ್ತ್ವವಿದ್ಯೆಯ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದ ವಾಸ್ತವಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳು, ಇವುವಿಲ್ಲದೆ ಇತಿಹಾಸವು ಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಈ ಆಧಾರಗಳು ನಮ್ಮ ಧರ್ಮ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಜೀವನದ ಶೈಲಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತೋರಿಸುವ ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವುದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಬೇಕು.